Van het Provinciehuis tot het Holland Casino, van de bibliotheek tot de school van je kinderen; zo ongeveer ieder publiek gebouw dat je ziet staan is het resultaat van een aanbesteding. Architectenbureaus zijn soms drukker met EMVI-plannen dan met bouwplannen. Maar wat maakt nou het verschil tussen een prima plan en de winnende inschrijving? Gaat het om een goed ontwerp, of is er toch meer nodig dan dat?
Extra belang van aanbestedingen voor architectenbureaus
Voor architecten is het winnen van aanbestedingen en tenders essentieel om relevant te blijven in het vak. Om bijvoorbeeld een schoolgebouw te mogen ontwerpen, vraagt de aanbestedende dienst namelijk altijd wel om recente ervaring in de onderwijssector. Heb je een paar jaar geen school ontworpen, dan kom je er op den duur dus niet meer tussen. Het opstellen van een goede inschrijving is dus erg belangrijk. Dat speelt bij architecten nog veel sterker dan bij andere disciplines. Maar hoe steek je boven je concurrent uit?
Wel of geen ontwerp uitwerken in een aanbesteding?
Een bekende valkuil: als architect wil je je natuurlijk onderscheiden met je ontwerp. Maar niet in elke aanbesteding wordt hier naar gevraagd. Pak je dan alsnog je stift, ga je renderen, schetsen of visualiseren, terwijl de aanbesteding vraagt om een “visie”, “globaal concept” of “ontwerpinsteek”?
Waarom geen ontwerp?
Als een Aanbestedende Dienst vraagt om een uitgewerkt ontwerp, dan moeten ze daar ook een eerlijke vergoeding tegenover stellen. Dat is onder andere opgenomen in de Handreiking Tenderkostenvergoeding. Maar bij de pitch krijg je meestal niet betaald voor je ontwerp. Pas na de selectie is er wat geld beschikbaar, maar ook dat is lang niet genoeg om alle kosten voor het ontwerpproces eruit te halen.
Wat inkopers daarom doen is dat ze alleen vragen om een ‘schets’ of een ‘visie op ontwerp’. Maar je weet: als je alleen tekst aanlevert lig je er sowieso uit. Want ze willen wel gewoon een ontwerp zien. Dat is een moeilijke balans. Je wilt niet teveel kostbaar werk verrichten in de aanbestedingsfase. Ook wil je niet teveel unieke ideeën weggeven, wetende dat de opdrachtgever die ook aan concurrenten kan laten zien. Tegelijkertijd wil je wel boven de andere inschrijvers uitsteken, anders is alle moeite voor niks.
Hoe dan wel?
Wat daarom meestal het beste werkt is om een of twee globale beelden te maken. Maar ga het vooral ook niet teveel in detail uitwerken, hoe verleidelijk dat ook is. Maak het suggestief, niet definitief. En zorg dat je verhaal klopt met de rest van je plan.
Tekstuele inschrijving
Beeld is dus belangrijk, en veel architecten schuiven de tekst daarom snel naar de achtergrond. Maar beoordelaars vinden het proces net zo belangrijk: hoe kijk je tegen de samenwerking aan, wat voor planning heb je voor ogen en hoe houd je regie over het budget? Ze willen weten dat jij begrijpt wat er speelt binnen de opdracht. Dat je stakeholders meeneemt. En dat je risico’s niet alleen ziet, maar ook weet te beheersen. Met andere woorden: ze zoeken een architect die net zo goed communiceert als ontwerpt.
Neem daarom de tekst net zo serieus als je beelden. Beantwoord elke vraag uit de leidraad puntsgewijs. Toon aan hoe jij werkt, waarom jouw aanpak past bij deze opdracht, en hoe je garandeert dat het ontwerp niet alleen mooi, maar ook maakbaar, betaalbaar en gedragen is.
Corus bij architectenaanbestedingen
Bij Corus zien we architecten, communicatiebureaus en ontwerpers als creatieven; eerst moeten alle ideeën op gang komen, en het proces volgt. Bij andere vakgebieden is dat vaak andersom. Daarom werken we bij architectenbureaus ook op een andere manier. Meer sessies, minder tekstuele rondes. We sluiten aan bij jullie creatieve processen, denken actief mee en zorgen zo samen dat er aan het einde van de rit een plan staat dat naadloos aansluit bij deze specifieke opdrachtgever. Op deze manier wonnen we al meerdere aanbestedingen voor architecten.
